رفع استرس و افسردگی: روغن اسطوخودوس آرامبخش و ضد تشنج بوده و تاثیر آرامبخشهای دیگر را افزایش میدهد.
• رفع بیخوابی: محققان انگلیسی طی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که استفاده از اسطوخودوس در رفع بیخوابی، همانگونه که در طب سنتی آز آن استفاده میشده، تاثیر به سزایی دارد.
در بیمارستانهای انگلیس، برای رفع بیخوابی به بیماران بالشهایی داده میشود که درون آن اسطوخودوس وجود دارد.[خطرات بیخوابی و راههای مقابله با آن]
• خاصیت ضدعفونی کننده قوی دارد از اینرو برای ضدعفونیکردن زخمها و جراحات به کار میرود.
• مشکلات هاضمه را برطرف میکند.
• در درمان انواع سردردها موثر است.
• مشکلات پوستی را برطرف میکند.
• مقوی معده است.
• کرمهای روده و معده را از بین میبرد.
• سرفه را برطرف میکند.
• برای رفع فراموشی و تقویت حافظه موثر است.
• زردی را برطرف میکند.
• آسم را برطرف می کند.
• درمان کننده رماتسیم، آرتروز و نقرس است.
• برای برطرف کردن بوهای نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ریخته و بگذارید بآرامی بجوشد.
طریقه مصرف:
حدود 5 گرم سرشاخه گلدار و یا گل این گیاه را در یک لیتر آبجوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید. مقدار مصرف این دم کرده 4- 3 فنجان در روز است.
توجه: اشخاص صفراوی مزاج از این گیاه استفاده نکنند چرا که باعث آشفتگی آنان میشود.
این اشخاص باید آن را با سکنجبین بخورند.
اسطوخودوس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است .
1. برای رفع خستگی و آرامش چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آب گرم ریخته و برای مدت یکربع ساعت در آن دراز بکشید .
2. گرفتگی ها را باز می کند .
3. مقوی معده است .
4. ادرار آور می باشد .
5. معرق است و تب را پائین می آورد .
6. صفرا بر بوده و کبد را بکار می اندازد و بیماری های کبد ی را برطرف می کند .
7. ضد تشنج است .
8. برای تقویت عمومی بدن خوب است .
9. کرم های معده و روده را از بین می برد .
10. بیماری های سینه و سرفه را برطرف می کند .
11. در معالجه زکام موثر است .
12. از آن می توان بعنوان مسهل و تمیز کننده استفاده کرد.
13. برای رفع بیماریهای مجاری و ادرار مفید است .
14. برای برطرف کردن رعشه و سرگیجه حدود 5 گرم از پودر آنرا با عسل مخلوط کرده و هر شب بخورید .
15. برای رفع فراموشی و تقویت حافظه از دم کرده اسطوخودوس استفاده کنید .
16. برای رفع بیخوابی یک قطره از روغن اسطوخودوس را روی یک تکه پنبه بچکانید و آنرا داخل بالش خود قرار دهید خواب مطبوعی برای شما می آورد .
17. برای برطرف کردن غم و اندوه هر روز دم کرده اسطوخودوس بنوشید .
18. اگر دست و پای شما خواب می رود از این گیاه استفاده کنید .
19. برای پیشگیری از آب آوردن بدن دم کرده اسطوخودوس بنوشید .
20. زردی را برطرف می کند .
21. برای رفع حالت تهوع و سرگیجه مفید است .
22. سردرد و سردردهای یکطرفه را درمان می کند .
23. برای معالجه ضعف اعصاب مفید است .
24. طپش قلب را از بین می برد .
25. آسم را برطرف می کند .
26. برای رفع ترشحات زنانه می توانید از این گیاه استفاده کنید .
27. برای برطرف کرده سوء هاضمه یک قطره اسانس اسطوخودوس را در یک لیوان آب نیم گرم ریخته و یا یک فنجان از دم کرده آن را بنوشید .
28. اسطوخودوس درمان کنده رماتیسم ، آرتروز و نقرس است . برای این منظور کمپرس آنرا بر روی عضو مورد نظر بگذارید و یا اینکه 2 قطره روغن آنرا با یک قاشق روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و عضو دردناک را با آن ماساژ دهید .
29. زخم های کهنه را با مالیدن اسانس اسطوخودوس که در الکل حل کرده اید برطرف کنید .
30. برای درمان بیماریهای ریوی 2 تا 3 قطره روغن اسطوخودوس را با یک قاشق غذا خوری روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و سینه و پشت بیمار را ماساژ دهید .
31. مالیدن پماد اسطوخودوس زخم ها را ضد عفونی کرده و التیام می بخشد .
32. برای برطرف کردن بوهای نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ریخته و بگذارید به آرامی بجوشد عطر مطبوعی را در هوا پخش می کند .
33. برای رفع بیخوابی یک قاشق چایخوری پودر اسطوخودوس را با یک قاشق چایخوری پودر سنبل الطیب مخلوط کرده و در یک لیوان آبجوش ریخته و بمدت 10 دقیقه دم کنید . این دم کرده را یکساعت قبل از رفتن برختخواب میل کنید تا بیخوابی شما برطرف شود .
طرز استفاده:
1. دم کرده اسطوخودوس: حدود 5 گرم سرشاخه گلدار و یا گل این گیاه را در یک لیتر آبجوش ریخته و بمدت 10 دقیقه دم کنید . مقدر مصرف این دم کرده 4-3 فنجان در روز است .
2. کمپرس اسطوخودوس: 30 گرم گل و یا سرشاخه گلدار این گیاه را با یک لیتر آبجوش مخلوط کرده و بمدت 10 دقیقه دم کنید .
3. اسانس و روغن اسطوخودوس را می توانید از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها تهیه کنید برای مصرف یک قطره از آنرا با یک قاشق روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و برای ماساژ استفاده کنید و یا یک قطره آنرا روی یک حبه قند و یا یک قاشق عسل مخلوط کرده بخورید .
مضرات :
اسطوخودوس گیاهی است بی ضرر که همه می توانند از
آن استفاده کنند. فقط برای اشخاص صفراوی مزاج خوب نیست
و باعث آشفتگی می شود . اینگونه اشخاص باید آنرا با سکنجبین یا کتیرا بخورند .
اسطوخودوس در طب عامیانه، از دیرباز به عنوان ضداسپاسم، ضدنفخ، مدر و تقویت کنندهی عمومی به کار میرفته است.
اسطوخودوس با نام علمی Lavandula angustifolia که در عربی به لونده اصلیه و خزامی معروف است، گیاهی است دائمی با بوتهای به ارتفاع تا حدود یک متر و ساقههایی چهارگوش که در قسمتهای پایین، چوبی میشوند.
برگهای این گیاه باریک، نوک تیز و به طور متقابل بر روی ساقه قرار میگیرند.
گلهای اسطوخودوس آبی مایل به بنفش هستند که به صورت مجتمع در انتهای ساقه قرار میگیرند.
قسمت هوایی گیاه دارای بوی نافذی است که با له کردن برگها، لای انگشتان بیشتر استشمام میشود. قسمت مورد استفادهی گیاه، اندامهای هوایی، به خصوص گل و برگ آن است. با وجودی که این گیاه در بسیاری از نقاط جهان به حالت خودرو میروید، ولی چون اسانس آن از مصرف بالایی در صنایع داروسازی و آرایشی – بهداشتی برخوردار است، در سطوح وسیعی کشت میشود. در ایران نیز، همین گونه کشت میشود و در بسیاری از پارکها و مناطق سبز تهران، در سالهای اخیر توسعه داده شده است. این محصول شامل قطعات خرد شده از ساقههای چهارگوش کمی سفید رنگ، برگهای منشعب دندانه دار، کاسبرگ و گلبرگ آبی متمایل به قرمز گیاه میباشد.
تاریخچه
اسطوخودوس در طب عامیانه، از دیرباز به عنوان ضداسپاسم، ضدنفخ، مدر و تقویت کنندهی عمومی به کار میرفته است. از عصارهی گیاه برای درمان مشکلات متفاوتی نظیر: جوش (آکنه) و میگرن استفاده میشود. گرچه اسطوخودوس، تولید صفرا و جریان آن را درون روده افزایش میدهد، ولی مهمترین استفاده آن درمان بیماریهای صفراوی نیست.
این گیاه در برخی از قسمتهای اسپانیا، به طور گستردهای به عنوان ضددیابت مصرف میشود، هم چنین در برخی از فراوردههای گیاهی ضددیابت به کار میرود. برگ و گل تازهی گیاه را برای درمان سردرد، روی پیشانی و به منظور مداوای دردهای روماتیسمی بر روی مفاصل میگذارند. برای معالجه سرماخوردگی گلهای گیاه را بخور میدهند. زنان کشور شیلی، برای به جریان انداختن قاعدگی یا افزایش خونریزی، چای آن را مینوشند.هم چنین این گیاه دارای خاصیت ضداضطراب و صفراآور نیز میباشد. در منابع جدید، اثر ضد دیابت برای آن نیز قائل شدهاند.
اسطوخودوس معمولاً به شکل دم کرده، جوشانده، و یا روغن آن برای درمان درد عصب، به طور خوراکی و یا موضعی استفاده میشود. امروزه روغن و عصارهی گیاه، در رایحههای دارویی و لوازم آرایشی به کار میرود.
از آن جا که روغن سنبلهی اسطوخودوس ارزان است، در تولید صابون مصرف میشود؛ هر چند نسبت به روغن اصل اسطوخودوس از کیفیت پایینتری برخوردار است. اسانس اسطوخودوس و اسانس تقطیر و تصحیح شده (خالص) و اسانس سنبله اسطوخودوس در عطریات، تا غلظت 2/1 درصد به کار میرود. مقدار کمی از روغن گیاه (004/0 – 002/0 درصد) برای طمع غذا مصرف میشود.
چند منظورگی اسطوخودوس در فرآوردههای متنوع آن از جمله رایحهی عطرها، محصولات حمام، فرآورده مراقبت از مو، صابونهای بهداشتی، پاک کنندهها، فرمولاسیونهای موضعی، مشتقات سنتزی و اشکال تولیدی دیده میشود.
ترکیبات مهم
سر شاخههای گلدار این گیاه دارای 3-1 درصد اسانس میباشد که ترکیبات گونه و واریتههای مختلف آن، ممکن است به کلی متفاوت باشد.
اسانس اسطوخودوس اکثراً حاوی لینالول، به میزان 20 تا 35 درصد، لینالیل استات به میزان 30 تا 55 درصد، اوسی من، کامفر و کاریوفیلن اکساید است. از دیگر ترکیبات گیاه، میتوان تانن به میزان 5 تا 10 درصد و کومارین، فلاوونوئیدها و فیتواسترولها را نام برد.
اثرات مهم
از اسطوخودوس به عنوان یک آرام بخش متوسط و رفع کنندهی مشکلات بدخوابی، میتوان استفاده کرد.
هم چنین این گیاه دارای خاصیت ضداضطراب و صفراآور نیز میباشد. در منابع جدید، اثر ضد دیابت برای آن نیز قائل شدهاند.
در طب عوام، به عنوان ضد اسپاسم، ضد نفخ، مقوی معده و ادرارآور استفاده میشود. از محلول دم کرده و یا جوشاندهی گیاه، به منظور شست و شو و درمان زخمها نیز استفاده میشود.
طریقه و میزان مصرف
تهیهی چای: بر روی حدود 2 گرم خرد شدهی قسمت هوایی اسطوخودوس، یک استکان آب در حال جوش میریزیم، درب ظرف را بسته و 15 دقیقه به حال خود میگذاریم؛ سپس آن را صاف کرده و میل میکنیم.
داروهای گیاهی
از گیاه و یا عصارهی آن، در داروهای آرام بخش استفادههای زیادی به عمل میآید. تنتور، کرم، لوسیون، روغن ماساژ و محلولهای تقویت مو از دیگر فرآوردههای اسطوخودوس میباشند.در صورتی که تنتور اسطوخودوس موجود باشد مصرف خوراکی 5 میلی لیتر هر بار تا دو بار در روز برای سردرد و افسردگی مفید است
نگهداری
عصارهی گیاه باید دور از نور و هوای و در شیشههای رنگی نگهداری شود. برای نگهداری در ظروف پلاستیکی استفاده نشود.
عوارض جانبی
در موارد بسیار معدود، ممکن است تماس گیاه با بدن ایجاد درماتیت پوستی کند و هم چنین ممکن است اثر آرام بخش و خواب آوری داروهای CNS دپرسانت را در صورت هم زمانی مصرف، افزایش دهد.
مهمترین اثرات گزارش شده اسطوخودوس
ضد درد، ضد آلزایمر، ضد آریتمی، ضد میکروب، ضد تشنج ضد التهاب، ضد روماتیسم، ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، آلرژی زا، ضدویروس، ضد اضطراب، ضد نفخ، ضدافسردگی، ادرارآور، قاعده آور، کاهندهی قند خون، خواب آور، هضم کننده، مقوی اعصاب، آرام بخش و مقوی معده.
منبع: سایت تبیان